تجرد خیال در فلسفة اسلامی

author

قاسم سبحانی فخر

Abstract:

در این مقاله ابتدا مفهوم خیال از دیدگاه حکیمان مسلمان تعریف و سپس مفهوم تجرد و اقسام آن به نحو مختصر ذکر شده و آنگاه به موضوع تجرد خیال پرداخته شده است. از دیدگاه ابن سینا، قوة خیال مادی است و در هیچیک از آثارش حتی المباحثات تجرد خیال را نپذیرفته است. فخر الدین رازی ادراک خیالی را مجرد دانسته و براهینی بر نفی مادیت آن ذکر کرده است. صدر المتألهین معتقد است که رأی او دربارة قوة خیال و تجرد آن بی سابقه است. به نظر ما، تنها برخی دلایل صدرا بر تجرد خیال بی سابقه است. مهمترین ثمرة اثبات تجرد خیال، بقای نفوسی است که به حد تجرد عقلی نرسیده اند.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

شیوه ابداعی ملاصدرا در تبیین استدلالی تجرد قوه خیال

موضوع اصلی این مقاله به بررسی قوه خیال وجایگاه آن در مراتب هستی انسان وتجرد آن ازنگاه ملاصدرا اختصاص دارد . شناخت نفس ومراتب آن به ویژه قوه خیال درسیر اندیشه ملاصدرا اهمیت بنیادی دارد قوه خیال درواقع ، ازیک سو پیوند میان جهان طبیعت وجهان وراء طبیعت بشمارمی آید ، وازسوی دیگر ، آگاهی حسی واگاهی عقلی انسان رابه یکدیگر مرتبط می سازد .به سخن دیگر ، آگاهی خیالی میان دوآگاهی حسی وعقلی قرارداد تاگسست ا...

full text

شیوه ابداعی ملاصدرا در تبیین استدلالی تجرد قوه خیال

full text

توانایی‌‌های سیاسی فلسفة اسلامی

نوشتار حاضر که به بحث از توانایی‌های فلسفة اسلامی در حوزۀ سیاست می‌پردازد، این پرسش را محور قرار می‌دهد که آیا فلسفۀ اسلامی استعداد و قابلیت ورود به حوزۀ سیاست یا پرداختن به مباحث فلسفۀ سیاسی را دارد؟ در این راستا، ضمن تبیین معنا و مفهوم «فلسفۀ سیاسی اسلامی» و اشاره به جایگاه فلسفه اسلامی در میان دانش‌های اسلامی، نسبت فلسفۀ اسلامی و تاریخ تمدن اسلامی به‌ویژه در ایران، مورد بحث قرار گرفته است. ...

full text

مقایسه دیدگاه ابن سینا و ملاصدرا در مورد تجرد خیال و ارتباط آن

یکی از مباحث مهم مورد اختلاف ابنسینا و ملاصدرا در علم النفس، مبحث تجرد خیال است. گرچه ابنسینا در بعضی از آثار خود مانند المباحثات با تردید و تحیر، تجرّد خیال را مطرح نموده است، ولی با توجه به مبانی او، که عقل را فقط مدرِک کلیات میداند و هر نوع ادراک جزئی را به قوای جسمانی نسبت میدهد، نمیتواند به تجرّد خیال معتقد باشد، لذا در کتاب النجاه تصریح میکند که ادراک خیالی، ادراکی مادی و جسمانی است،...

full text

تجرد خیال و لوازم فلسفی و کلامی آن

از منظر حکمای مشاء، قوه خیال، حالّ در روح بخاری است که امری مادی اما لطیف می باشد و به تبع، صور خیالی نیز امری مادی و منطبع در قسمتی از مغز هستند. سهروردی به خاطر وجود صور خیالی عظیم و با توجه به محال بودن انطباع کبیر در صغیر، این امر را نادرست می دانست و جایگاه صور خیالی را عالم مُثل مُعَلقه می داند، عالمی که بالاتر از عالم ماده و پایین تر از عالم عقول و مُثل افلاطونی است؛ اما از نظر او نیز قوه خیا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}

Journal title

مقالات و بررسیها(منتشر نمی شود)

volume 69 issue 0

pages -

publication date 2001-06-22

unfollow

{@ msg @}

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

ادراک جزئیات آفرینش نفس انطباع تجرد حس مشترک خیال خیال منفصل عقل قوه متخیله نفس

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com